محور های نوزدهمین همایش ملی ژئوماتیک 91

سازمان نقشه برداری کشور، دومین همایش و نمایشگاه بین المللی تهیه نقشه و اطلاعات مکانی و نوزدهمین همایش ملی ژئوماتیک 91 را در تاریخ 25 الی 27 اریبهشت ماه سال 1391(مصادف با  15الی 17 ماه می سال 2012 میلادی) برگزار می نماید. 

 

       

شعار همایش	تفکر مکان محور به منظور پیشرفت جامعه
مهلت ارسال مقالات کامل	15 بهمن
اعلام نتایج ارزیابی	18 اسفند

 محور های همایش:

GIS & SDI

مدیریت و داده کاوی داده ھای مکانی

سیستمھای پشتیبان تصمیم گیریھای مکانی

زیرساختار داده ھای مکانی

مدلسازی ، تحلیل و تصویرسازی مکانی

تکنولوژیھای اطلاعات مکانی

فتوگرامتری و سنجش از دور

سنجند ه ھا:اخذ داد ه ھای تصویری و کالیبراسیون

مدلسازی و آنالیز داد ه ھای سنجش از دور

آنالیز داد ه ھای برد کوتاه

ھیدروگرافی

مطالعات جزرومدی و جریان سنجی

ھیدروگرافی صنعتی

موقعیت یابی زیر آبی

عمق یابی لیزری

MSDI

ENC چارت الکترونیک ناوبری

حقوق دریاھا

فرسایش و رسوب گذاری ساحلی

ھیدروگرافی نظامی

ژئودزی

ژئودینامیک

ژئودزی ماھواره ای

ژئوئید و مدلسازی میدان ثقل زمین

تداخل سنجی راداری

کارتوگرافی

تئوری کارتوگرافی

تاریخ کارتوگرافی

تولیدات کارتوگرافی

مدیریت بلایای طبیعی و کارتوگرافی

وب کارتوگرافی

کارتوگرافی کاربردی

---------------------------

جهت دریافت موضوعات کامل محورها اینجا را کلیک کنید.

منبع: وبسایت سازمان نقشه برداری کشور

ضرایب منطقه ای خدمات کارگاهی

این ضرایب باید در قیمت های تعرفه ضرب شود تا قیمت نهایی بدست آید .

دانلود ضرایب منطقه ای خدمات کارگاهی

---

 

سوالات امتحان فیزیکال ژئودزی

سوالات امتحان فیزیکال ژئودزی استاد رئوفیان 

http://img4up.com/up2/87157904763514905062.jpg

---

 

http://img4up.com/up2/04919079168447641210.jpg

---

 

 

 

_{برگرفتهhttp://www.surveying.ir/articles.php?id=110}

نمونه سوال نقشه برداری کاربردی

نمونه سوال نقشه برداری کاربردی 

http://img4up.com/up2/59374656012982765263.jpg

---

 

_{برگرفته از http://www.surveying.ir/articles.php?id=112}

نمونه سوال درس پردازش رقومی

نمونه سوال درس پردازش رقومی دکتر آقایی 

http://img4up.com/up2/72305593948642377802.jpg

---

 

_{برگرفته از http://www.surveying.ir/articles.php?id=113}

نمونه سوال DTM

نمونه سوال DTM دکتر زرین پنجه 

http://img4up.com/up2/16004955836245580020.jpg

---

دانلود کتاب نرم افزار CIVIL 3D 2011

این کتاب در مورد نرم افزار CIVIL 3D 2011 با نام   Mastering AutoCAD Civil 3D 2011 است. البته سطح این کتاب پییشرفته است و دوستان حتما باید مرحله مقدماتی را طی کرده باشند. زبان کتاب انگلیسی است. 

دانلود کتاب  

لژاندر سازمان نقشه برداری

این لژاندر کاملا کاربردی و دقیق طراحی شده با پسوند DWG 

http://up.iranblog.com/images/q6r6cthcjnag1ukoq95b.dwg 

تعرفه های خدمات نقشه برداری 1388

تعرفه های خدمات نقشه برداری سال 1388 

 http://s1.picofile.com/file/6241276656/Topo100...html 

آموزش توتال استیشن

شبیه ساز دوربین لایکا سری TS فایل زیر را دانلود کنید  

 http://www.4shared.com/get/h3g2ZtA2/Leica_Flex...html 

جزوه ژئودزی ماهواره ای

جزوه ژئودزی ماهواره ای اقای دکتر یحیی جمور از لینک زیر دریافت کنید
 

 

http://omid17.persiangig.com/document/GPS-COURSE.rar

 

_{انجمن مجازی دانشگاه صنعتی اراک}

فناوری تصویربرداری فراطیفی

بهره‌گیری از فناوری سنجش از دور و انواع تصاویر ماهواره‌ای در طی سال‌های اخیر به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع جمع‌آوری اطلاعات به منظور مطالعه و پایش منابع زمینی و بهره‌برداری بهینه از آنها، توجه بسیاری از کارشناسان و متخصصان علوم مختلف از جمله زمین‌شناسی، معدن، محیط زیست، هواشناسی، کشاورزی، هیدرولوژی و غیره را به خود جلب نموده است. بر همین اساس نیز متناسب با ویژگی‌ها و نیازهای هر یک از علوم مذکور، سنجنده‌هایی با قابلیت‌های متفاوت طراحی و ساخته شده است. اما با توجه به محدودیت‌های موجود در فناوری ساخت و تولید سنجنده‌ها از بعد سخت‌افزاری، توان تفکیک مکانی و یا طیفی آنها در برخی موارد پاسخگوی نیاز کارشناسان نبوده و موجب کاهش قابلیت اطمینان و دقت نتایج و عدم امکان بررسی جزئیات می‌شد. در حالی که امروزه با پیشرفت سریع و شایان‌توجه صنایع الکترونیک و الکترواپتیک و فناوری ساخت قطعات الکترونیکی با ابعاد بسیار کوچک و سامانه‌های اپتیکی پراکنش طیفی دقیق، امکان طراحی و ساخت سنجنده‌هایی با توان تفکیک مکانی و طیفی بسیار خوب فراهم شده و این امر دستیابی متخصصان به داده‌هایی دقیق‌تر با ارزش اطلاعاتی بیشتر را فراهم نموده است. یکی از انواع این داده‌ها که از قابلیت تفکیک طیفی بسیار بالایی برخوردار است، تصاویر فراطیفی است که در ادامه بحث به ویژگی‌ها و کاربردهای آنها خواهیم پرداخت.

 

تصویربرداری فراطیفی برای اولین بار به منظور جمع‌آوری داده‌های مناسب برای تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی و اکتشاف معادن در اواخر دهه هفتاد میلادی در ایالات متحده آمریکا انجام شد و به سرعت توسعه و گسترش یافت. مهم‌ترین مرحله پیشرفت و تحول این فناوری، در سال 1989 و همزمان با ساخت  [سنجنده هوابرد آویریس]  توسط مرکز جی‌پی‌ال ناسا صورت گرفت که قادر به نمونه‌برداری در 224 باند طیفی بود و پس از آن انواع سنجنده‌های فراطیفی هوابرد و فضایی دیگر نیز طراحی و ساخته شدند که نمونه‌هایی از آنها در جدول (1) ارائه شده است.

 

 

 

ایده اساسی طراحی و توسعه سنجنده‌های فراطیفی بر مبنای مفاهیم فیزیکی مورد توجه در سنجش از دور در مورد طیف الکترومغناطیس شکل گرفته است. همان‌طور که می‌دانید هر عنصر یا ماده خاص بر اساس ترکیب و ساختار مولکولی خود، عکس‌العمل بازتابی مشخصی به نواحی مختلف طیف الکترومغناطیس در طول‌موج‌های گوناگون نشان می‌دهد و این عکس‌العمل برای عناصر و مواد مختلف در شرایط یکسان، متفاوت بوده و مانند اثر انگشت انسان‌ها برای هر ماده منحصر به‌فرد است. این عکس‌العمل‌ها در طول‌موج‌های گوناگون با پهنای باند بسیار کم توسط طیف‌سنج ثبت شده و نتیجه آن یک نمودار شبه‌پیوسته تحت عنوان منحنی طیفی خواهد بود. اندازه‌گیری‌های مذکور در محیط آزمایشگاهی و در شرایط معین برای مواد مختلف انجام شده و منحنی‌های حاصل در یک بانک اطلاعاتی تحت عنوان کتابخانه طیفی ذخیره‌سازی می‌شوند و به عنوان طیف مرجع جهت مقایسه با منحنی‌های بازسازی شده توسط سنجنده‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.  

 

با توجه به شرایط موجود در آزمایشگاه، نمونه‌برداری‌های طیف مرجع با پهنای باند بسیار کوچک در حدود یک نانومتر هم قابل انجام است که نتیجه آن یک طیف شبه‌پیوسته از مواد مختلف است. اما به دلیل متحرک بودن سکوی حامل طیف‌سنج‌هایی که در سنجنده‌های تصویربرداری چندطیفی قرار گرفته‌اند و سرعت بالای آن، زمان و فرصت کافی برای نمونه‌برداری دقیق وجود نداشته و فواصل نمونه‌برداری افزایش می‌یابد. البته این امر مرتبط با نوع اطلاعات مورد درخواست از سنجنده‌ بوده و فواصل نمونه‌برداری در سنجنده‌های مختلف که برای کاربردهای خاص طراحی شده اند، متفاوت است. اما طی سال‌های اخیر فناوری ساخت طیف‌سنج‌ها این امکان را به وجود آورده که با وجود نصب آنها در سکوهای متحرک، قادر به نمونه‌برداری با پهنای باند بسیار کوچک درحدود ده نانومتر در محدوده‌ طیف‌های مرئی، مادون‌قرمز نزدیک و مادون‌قرمز کوتاه باشند (2500-400 نانومتر) که با انجام یک محاسبه ساده‌ ریاضی مشاهده می‌شود نتیجه‌ این نمونه‌برداری، جمع‌آوری و ثبت اطلاعات طیفی عناصر مختلف در بیش از 200 باند طیفی بوده و منحنی‌های طیفی بازسازی شده شباهت زیادی با طیف مرجع اندازه‌گیری شده در محیط آزمایشگاه خواهند داشت.

 

اصولاً عنوان فراطیفی نیز به همین دلیل در مورد این نوع داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد که حاوی اطلاعات طیفی باارزشی در تعداد باند‌های طیفی بسیار زیاد با توان تفکیک طیفی بسیار بالا هستند. این ویژگی امکان تشخیص و تمایز مواد و عناصر مختلف از یکدیگر را با وجود شباهت‌های طیفی زیاد، بر اساس مقایسه پاسخ طیفی هر یک از آنها در طول‌موج‌های گوناگون فراهم می‌سازد. درحالی که در داده‌های چندطیفی به دلیل وسعت پهنای باند طیفی بازسازی شده ممکن است در محدوده‌هایی از طیف الکترومغناطیس که تفاوت فاحشی در منحنی طیفی عناصر وجود دارد نمونه‌برداری انجام نشده باشد و منحنی یکسانی از دو ماده مختلف در آن ناحیه حاصل شود و امکان تشخیص آنها وجود نداشته باشد. در اشکال (1) و (2) به ترتیب تفاوت نمونه‌برداری سنجنده‌های چندطیفی و فراطیفی و عدم توانایی تشخیص سنگ معدنی کائولینیت در داده چندطیفی تی‌ام قابل مقایسه است.   

شکل 1- مقایسه نمونه‌برداری سنجنده‌های چندطیفی و فراطیفی

 

 

 

شکل 2- عدم توانایی تشخیص سنگ معدنی کائولینیت توسط داده چندطیفی

 

 

البته این ویژگی موجب افزایش قابل توجه حجم داده‌های فراطیفی نسبت به داده‌های چندطیفی شده و در نتیجه روش‌های ذخیره‌سازی، فشرده‌سازی و نمایش آنها نیز متفاوت خواهد بود.

 

در واقع، نتیجه تصویربرداری هم‌زمان در باندهای متعدد توسط سنجنده، هم‌زمان با حرکت سکوی هوایی و یا فضایی حامل آن، یک مجموعه داده سه‌بعدی متشکل از میلیون‌ها المان تصویری خواهد بود. این نوع داده در سنجش از دور تحت عنوان مکعب تصویری شناخته می‌شود که دو بعد آن معرف اطلاعات مکانی و بعد سوم نشان‌دهنده اطلاعات طیفی است. به عبارت دیگر در این نوع تصاویر، هر پیکسل تصویری به صورت یک بردار L بعدی (L نشان‌دهنده تعداد باندهای طیفی) ذخیره‌سازی و مورد پردازش قرار می‌گیرد. در شکل (3) می‌توانید یک نمونه از مکعب تصویری داده فراطیفی را مشاهده نمایید.

 

 

شکل 3- مکعب تصویری داده فراطیفی

 

به علت حجم بسیار زیاد این داده‌ها، بسیاری از تحقیقات انجام شده در گذشته، بر موضوع چگونگی فشرده‌سازی، ذخیره‌سازی و انتقال این نوع داده‌ها و انتخاب بهینه باند‌های طیفی مناسب از میان تمامی باندهای موجود در الگوریتم‌ها و کاربردهای مختلف متمرکز شده بود. اما اخیراً مهم‌ترین موضوعات تحقیقاتی مرتبط با این داده‌ها، به توسعه و بهبود انواع الگوریتم‌های شناسایی، جداسازی، تعیین ویژگی اهداف، طبقه‌بندی و آشکارسازی آنها به‌ویژه به صورت خودکار می‌پردازند.

 

در الگوریتم‌های طبقه‌بندی، هدف اصلی تعیین تعداد و نوع کلاس‌های موجود در تصویر و همچنین خصوصیات و ویژگی‌های آنها با استفاده از اطلاعات طیفی موجود در کتابخانه‌های طیفی، نمونه‌های آموزشی و یا اطلاعات واقعیت زمینی است که نسبت به داده‌های چندطیفی امکان بررسی اشیاء و پدیده‌ها در سطوحی با جزئیات بیشتر در این داده‌ها فراهم می‌شود. به عنوان مثال، اگر با استفاده از داده‌های چندطیفی فقط تفکیک اراضی زراعی و غیرزراعی میسر باشد، تصاویر فراطیفی امکان تفکیک انواع محصولات زراعی و گونه‌های مختلف گیاهی را نیز فراهم می‌سازد. الگوریتم‌های آشکارسازی به منظور جستجو و تشخیص حضور یک یا چند هدف یا پدیده خاص موجود در مکعب داده‌ها توسعه یافته‌اند. در الگوریتم‌های شناسایی و آنالیزهای جداسازی نیز، شناسایی دقیق و تفکیک اهداف آشکارسازی شده یا موجود در کلاس‌های حاصل از طبقه‌بندی مد نظر است که بدین منظور، اطلاعات صحیحی از مشخصه‌های طیفی آنها جهت تطابق با منحنی‌های موجود درکتابخانه‌های طیفی مرجع، مورد نیاز است.

با توجه به ویژگی‌های یاد شده از کاربردهای این داده‌ها می‌توان به مواردی چون شناسایی و پاک‌سازی مناطق جنگی آلوده، عملیات جستجو و نجات، شناسایی ادوات نظامی پنهان و استتار شده، برآورد دقیق محصولات کشاورزی، مطالعه گونه‌های مختلف پوشش گیاهی، آفات و استرس‌های گیاهی، زمین‌شناسی و اکتشاف معادن به صورت دقیق، مطالعات منابع آب و آشکارسازی آلودگی‌ها، پایش‌های زیست محیطی، مطالعات شهری، آشکارسازی اتوماتیک اهداف، تصویربرداری پزشکی و تشخیص غدد سرطانی و ... اشاره نمود.

در ادامه به معرفی سنجنده [هایپریون ] که بر روی [ماهواره ئی‌او-1] نصب شده است، به عنوان مهم‌ترین سنجنده فضایی فراطیفی مورد استفاده در حال حاضر خواهیم پرداخت.

 

---

ماهواره ئی‌او-1 ماهواره ئی‌او-1 در تاریخ ۲۱ نوامبر سال 2000 میلادی به وسیله ناسا و به منظور مقایسه با داده‌های ماهواره لندست- 7 به صورت آزمایشی در مدار قرار داده شد. بر روی این ماهواره سه سنجنده شامل اولین سنجنده فراطیفی فضایی به نام هایپریون، [سنجنده چندطیفی ای‌ال‌آی] و [سنجنده فراطیفی ای‌سی] با مشخصاتی که در جدول (2) مشاهده می‌کنید، نصب شده است.    این ماهواره با ٦٠ ثانیه اختلاف زمانی با ماهواره لندست 7 و در همان مدار به صورت خورشید آهنگ در فاصله 750 کیلومتری از سطح زمین با زاویه میل مداری 2/98 درجه حرکت می‌کند. دوره مداری آن  نیز 9/98 دقیقه بوده که بیش از ۱٤ مدار را در طول یک روز پوشش می‌دهد. دوره گردش کامل این ماهواره ۱٦ روز است و در حالت نزولی در ساعت 10:01' صبح از استوا عبور می‌کند. سرعت حرکت این ماهواره در نقطه حضیض، 74/6 کیلومتر بر ساعت است و امکان تصویربرداری از کنار با حداکثر زاویه ۲۲ درجه را نیز فراهم می‌کند. به این ترتیب، می‌توان از یک ناحیه خاص بر روی زمین در طول ۱٦روز، سه بار تصویربرداری نمود. در شکل (4) مدار حرکت این ماهواره و سطح پوشش تصویربرداری آن در مقایسه  با لندست 7 نمایش داده شده است.    شکل 4- مقایسه مدار حرکت ماهواره‌های لندست 7 و ئی‌او-1

---

معرفی سنجنده هایپریون سنجنده هایپریون از فناوری [پوش‌بروم ] در تصویربرداری استفاده می‌کند و در هر فریم تصویری محدوده‌ای به عرض 6/7 کیلومتر در جهت عمود بر حرکت را برداشت می‌کند. به این ترتیب با حرکت سنجنده، اطلاعات طیفی اشیاء و پدیده‌های گوناگون موجود در سطح زمین در فریم‌های تصویری متوالی به صورت مکعب‌های سه‌بعدی به عنوان داده فراطیفی ثبت و ذخیره‌سازی می‌شود.   اما فناوری تصویربرداری پوش‌بروم مورد استفاده در این سنجنده، با سنجنده‌های عادی متفاوت است. به عنوان مثال، در سنجنده [ئی‌تی‌ام+] مجموعه‌ای از آرایه‌های آشکارساز خطی و یک آینه به کار گرفته می‌شود که به وسیله آنها سطح زمین در جهت عمود بر حرکت، اسکن شده و تصویر چندطیفی به صورت دوبعدی ایجاد می‌شود. با پیشرفت فناوری ساخت آرایه‌های دوبعدی و قرارگیری آنها در صفحه کانونی سامانه نوری سنجنده، تصویر دوبعدی مذکور بدون نیاز به حرکت قابل تشکیل است و بدین ترتیب، زمان تمرکز بیشتری به منظور ثبت اطلاعات در یک محدوده معین برای سنجنده فراهم شده و موجب بالا رفتن نسبت سیگنال به نویز و به عبارت دیگر کیفیت داده تصویری می‌شود. این سامانه همچنین مشکل مهم سنجنده‌های پوش‌بروم با فناوری آشکارسازی خطی را که نیازمند [واسنجی] تعداد بسیاری از پیکسل‌ها هستند را نخواهد داشت و حل این مسأله عاملی کلیدی در موفقیت برنامه ساخت سنجنده هایپریون به شمار می‌رود. در شکل (5) نحوه تشکیل مکعب تصویری در سنجنده هایپریون قابل مشاهده است.     شکل 5- نحوه تشکیل مکعب تصویری سنجنده هایپریون     بخش نوری سنجنده‌هایپریون نیز از یک تلسکوپ با طراحی آستیگمات سه‌آینه‌ای و دو طیف‌سنج مجزا برای محدوده‌های طیف مرئی- [مادون قرمز نزدیک] و [مادون قرمز کوتاه] تشکیل شده است. طیف‌سنج [وی‌ان‌آی‌آر] دارای آرایه‌هایی با ابعاد 60 میکرومتر است که از اتصال زیرآرایه‌های ۳x۳ با ابعاد 20 میکرومتر به وجود آمده‌اند. این طیف‌سنج قادر به ثبت اطلاعات طیفی در 70 طول‌موج مختلف در محدوده طیفی 400 تا 1000 نانومتر، با توان تفکیک طیفی 10 نانومتر و در 256 ردیف آرایه‌های پیکسلی است. طیف‌سنج [سوئیر] نیز دارای آشکارسازهایی با ابعاد 60 میکرومتر در 256 ردیف مکانی است که اطلاعات طیفی در محدوده 2500-900  نانومتر را در 172 باند طیفی نمونه‌برداری می‌کند که با احتساب طیف‌سنج وی‌ان‌آی‌آر در مجموع در242 باند طیفی، اطلاعات ثبت خواهد شد. در شکل (6) بخش‌های مختلف سامانه نوری مورد استفاده در سنجنده‌های فراطیفی قابل بررسی است.       شکل 6- بخش‌های مختلف سامانه نوری سنجنده‌های فراطیفی   بخش‌های دیگرسنجنده نیز   از ابتدای دسامبر سال 2001 این داده‌ها در سطح 1بی1 در آرشیو موجود است و به راحتی در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. همچنین امکان سفارش اخذ داده‌های جدید نیز فراهم است که البته با قیمت بسیار بالاتری نسبت به داده‌های آرشیو ارائه می‌شود.   حذف اثر سایر خطاها به عهده کاربر است که مهم‌ترین آنها عبارتند از: واسنجی دوباره، همردیف‌سازی پیکسل‌ها در دو ناحیه وی‌ان‌آی‌آر و سوئیر، حذف باندهای مشترک در دو ناحیه وی‌ان‌آی‌آر و سوئیر، حذف باندهای صفر، حذف [خطای نواری شدن] و انجام تصحیحات اتمسفری.   در نهایت، پس از حذف خطاهای مذکور می‌توان با به‌کارگیری این داده در الگوریتم‌های گوناگون پردازش تصاویر فراطیفی به عنوان یک منبع غنی اطلاعات طیفی در مورد اهداف و پدیده‌های موجود در منطقه مورد نظر، به بررسی دقیق آنها پرداخت.   شامل سامانه خنک‌کننده، سامانه واسنجی همزمان با پرواز و صفحه کانونی الکترونیکی با سرعت بالا است. پس از دریافت تصویر ثبت‌شده از ماهواره توسط مرکز کنترل پردازش سطح صفر بر روی آن صورت می‌گیرد که شامل حذف خطای انتقال اطلاعات و مرتب‌سازی قالب داده است. داده سطح صفر به همراه داده‌های کمکی و اطلاعات پردازشی به مرکز پردازش فرستاده می‌شود تا ارزیابی شده و پردازش‌های سطح یک بر روی آن انجام گیرد.

---

مراجع

[1] - Remote Sensing Tutorial of NASA [2] - Shaw G.A. and Burke H.K., "Spectral Imaging for Remote Sensing ", Lincoln Laboratory Journal, Volume 14, Number1, 2003, pp. 3-28. [3] - Manolakis D., Marden D., and Shaw G.A., "Hyperspectral Image Processing for Automatic Target Detection Applications ", Lincoln Laboratory Journal, Volume 14, Number 1, 2003, pp. 79-116. [4] - Beck R., "EO-1 User Guide V. 2.3 ", Department of Geography, University of Cincinnati, Ohio, July 15, 2003. [5] - Shippert P., "Introduction to Hyperspectral Image Analysis", Research Systems Inc., 2003. [6] - Landgrebe D., “Hyperspectral Image Data Analysis as a High Dimensional Signal Processing Problem ",IEEE Signal Processing Magazine, Vol. 19, No. 1, January 2002, pp. 17-28. [7] - Pearlman J. S., "Hyperion Validation Report", NASA/GSFC, July 16, 2003. [8] - فهیم نژاد، حامد، ” ارزیابی تفکیک نوع محصولات کشاورزی با استفاده از دادههای فراطیفی"، پایان نامه کارشناسی ارشد سنجش از دور، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، 1386. [9] - صوف باف، سید رضا، ” آنالیز جداسازی و تشخیص آنومالی برای تعیین اهداف در تصاویر فراطیفی"، پایان نامه کارشناسی ارشد سنجش از دور، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، 1386.

سنجش از دور

صفحه نخست :: سنجش از دور صفحه قبل عنوان مقاله: سنجش از دور وضعیت نگارش: مقاله کامل است خلاصه مقاله: سنجش از دور عبارت است از تشخیص و جمع‌آوری داده از فاصله دور. این تعریف محدوده بسیار وسیعی دارد اما آنچه که امروزه به عنوان سنجش از دور از آن یاد می‌شود، داده‌هایی هستند که از طریق انواع وسایل پرنده از اشیاء، پدیده‌ها و عوارض، ثبت و ارسال شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. لذا با این مفهوم، سنجش از دور با اختراع هواپیما متولد شد و دستیابی بشر به فضا نیز این علم را دچار یک جهش بسیار بزرگ کرد. انقلاب دیجیتال و تحول در افزایش کارآیی انواع سنجنده‌ها نیز جهش بزرگ دیگری بود که در دو دهه اخیر این حوزه را متحول کرد. امروزه سنجش از دور با صنعت فضایی گره خورده است.  فهرست:   1 مقدمه   2 تاریخچه سنجش از دور        2-1 جهان        2-2 ایران   3 فرآیند سنجش از دور   4 تابش الکترومغناطیس   5 انواع سنجش از دور   6 سکوها ، سنجنده‌ها و سامانه‌های دریافت و پردازش   7 توان تفکیک   8 پردازش داده‌های سنجش از دور   9 نرم‌افزارهای سنجش از دور   10 کاربردهای سنجش از دور   مقدمه سنجش از دور یعنی تشخیص و جمع‌آوری داده از فاصله دور[1] و عمدتاً به عنوان فناوری و علمی تعریف می‌شود که به وسیله آن می‌توان بدون تماس مستقیم، مشخصه‌های (مکانی، طیفی، زمانی) یک شیء یا پدیده را تعیین، اندازه‌گیری و یا تجزیه و تحلیل نمود[2]. با نداشتن تماس مستقیم، باید روشی برای انتقال اطلاعات از طریق فضا مورد استفاده قرار گیرد. برای این منظور، واسطه­های مختلفی مانند میدان جاذبه، میدان مغناطیسی، امواج صوتی و انرژی الکترومغناطیسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این وجود، فناوری رایج در سنجش از دور، استفاده از امواج الکترومغناطیس است. در حالت کلی، تعریف فوق دامنه وسیعی از کاربردها نظیر مشاهدات زمینی، تصویربرداری پزشکی از طریق مافوق صوت، تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)، توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) و تصویربرداری صنعتی را شامل می‌شود. در مفهوم مدرن، این اصطلاح عموماً به کاربرد فناوری‌های سنجنده‌های تصویربردار نصب‌شده بر روی هواپیماها و فضاپیماها گفته می­شود که از زمینه­های دیگر مرتبط با تصویربرداری مانند تصویربرداری پزشکی جداست[2].   سنجش از دور این امکان را فراهم می‌کند که از مناطق غیرقابل دسترس و خطرناک اطلاعات جمع‌آوری شود. نمونه‌هایی از کاربرد­های سنجش از دور شامل پایش جنگل‌زدایی، بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر روی یخچال‌ها در مناطق قطبی، تعیین عمق بدنه‌های آبی و جمع‌آوری اطلاعات نظامی از مناطق پرخطر مرزی است. همچنین سنجش از دور می‌تواند جایگزین روش‌های پرهزینه جمع‌آوری اطلاعات میدانی شود.   تاریخچه سنجش از دور جهان نقطه آغاز علم سنجش از دور مدرن را می‌توان از زمان توسعه پرواز دانست. در سال 1858، اولین عکس‌ هوایی توسط گاسپار فیلیکس تورناکون از فراز شهر پاریس به‌وسیله یک بالن تهیه شد[2]. در واقع، توسعه صنعت هواپیمایی نقطه عطفی در تاریخ سنجش از دور به‌حساب می‌آید. در سال 1908، ویلبر رایت اولین هواپیمای عکاس را رهبری نمود که شخص دیگری در آن به تهیه عکس‌های هوایی می‌پرداخت. در سال‌های آخر جنگ جهانی اول، عکس‌های هوایی به صورت گسترده‌ای برای اهداف شناسایی به‌کار گرفته شدند. اما جنگ جهانی دوم، دوره جدیدی برای عکس‌برداری‌های هوایی به همراه داشت. در این زمان بود که پیشرفت‌های مهمی در صنعت عکس‌برداری حاصل و استفاده از فیلم‌های حساس مادون قرمز رایج شد[3]. با این وجود، بزرگ‌ترین تحول و جهش در فناوری سنجش از دور، با توسعه فناوری فضایی در اواخر دهه 50 میلادی رخ داد. ماهواره‌ها بستری را فراهم می‌کردند تا حسگرها بتوانند از بالاترین ارتفاع ممکن، با تسلط کامل بر سیاره زمین و در موقعیت‌های متوالی، به تهیه و ارسال داده‌ها بپردازند. از آن پس، ماهواره‌ها با داشتن مزایایی چون ماموریت بلندمدت و پوشش جهانی به عنوان سکوی متداول حامل سنجنده‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. امروزه فناوری سنجش از دور گسترش بسیار زیادی یافته است. سنجش از دور علاوه بر جایگاه علمی ویژه خود به عنوان ابزاری در دست دانشمندان علوم مختلف، به عنوان یک تجارت گسترده نیز مطرح است و کشورهای بسیاری وارد این حوزه شده‌اند. نقطه کلیدی توسعه این فناوری، پیشرفت در ساخت انواع سنجنده‌ها و توسعه علم پردازش داده‌ها است. در جهان امروز، نقشه‌برداری، هواشناسی، اقیانوس‌شناسی، زمین‌شناسی و بسیاری از حوزه‌های مشابه کاملاً وابسته به دانش سنجش از دور هستند. در آغاز قرن بیست و یکم و با پیشرفت بی‌سابقه و سریع در حوزه ارتباطات دیجیتالی، سنجش از دور حتی به خانه‌های مردم عادی نیز وارد شده است. مردم امروزه می‌توانند با استفاده از برخی خدمات اینترنتی، تصاویر ماهواره‌ای موردنظر خود را بر روی رایانه شخصی خود دریافت کنند. حتی امکان دیدن تصاویری از وضعیت خورشید و سیارات منظومه شمسی نیز برای عموم وجود دارد. شاید این پیشرفت را بتوان نشانه‌ای از یک جهش در فناوری سنجش از دور دانست.   ایران سابقه تهیه عکس‌های هوایی سراسری از ایران به دهه 40 بازمی‌گردد. در کشور ما اولین فعالیت متمرکز برای وارد شدن در حوزه سنجش از دور ماهواره‌ای در سال 1353 به دنبال پرتاب اولین ماهواره منابع زمینی با تاسیس دفتر جمع‌آوری اطلاعات ماهواره‌ای در سازمان برنامه و بودجه وقت صورت گرفت که پس از مدتی دفتر مذکور به مرکز سنجش از دور تغییرنام داد. این مجموعه، در سال 1356، در قالب طرح استفاده از ماهواره، اقدام به خرید و نصب یک ایستگاه گیرنده تصاویر ماهواره‌ای در ماهدشت کرج نمود. در سال 1371، طبق ماده واحده مصوب مجلس شورای اسلامی، مرکز سنجش از دور ایران در قالب یک شرکت دولتی به وزارت پست و تلگراف و تلفن سابق واگذار شد. متعاقباً در سال 1382، به منظور انجام مصوبات شورای عالی فضایی کشور، تمامی فعالیت‌های حاکمیتی مرکز سنجش از دور ایران به سازمان فضایی ایران محول شد[3].   فرآیند سنجش از دور فرآیند سنجش از دور از هفت مولفه تشکیل شده است: منبع انرژی یا روشنایی: اولین لازمه سنجش از دور، یک منبع انرژی است که عمل روشن‌سازی یا تهیه انرژی الکترومغناطیس بر روی هدف تحت مطالعه را به عهده داشته باشد.   تابش و اتمسفر: در هنگام عزیمت انرژی از منبع به هدف، انرژی با اتمسفری که از آن عبور می‌کند، تعامل دارد. این پدیده ممکن است بار دومی نیز هنگامی که انرژی از هدف به سنجنده عزیمت می‌کند، اتفاق بیافتد.   تعامل با هدف: بعد از رسیدن انرژی به هدف، با توجه به خصوصیات انرژی و هدف، تعامل صورت می‌گیرد.   ثبت انرژی به وسیله حسگر: بعد از اینکه انرژی توسط هدف پراکنده یا از آن ساطع شد، سنجنده دوردستی تشعشع الکترومغناطیس حاوی اطلاعات سطح را جمع‌آوری و ضبط می‌کند.    انتقال، دریافت و پردازش: انرژی ضبط‌شده توسط سنجنده به شکل الکترونیکی به یک ایستگاه دریافت و پردازش برای بازسازی تصویر اخذشده انتقال می‌یابد.   تفسیر و تحلیل: تصویر به صورت بصری و یا رقومی تفسیر شده و اطلاعات لازم درباره هدف استخراج می‌شوند.   کاربرد: جزء پایانی فرآیند سنجش از دور عبارتست از استفاده از اطلاعات استخراج شده برای درک بهتر، کشف اطلاعات جدیدتر و یا کمک به حل یک مساله خاص.   تصویر 1- فرآیند سنجش از دور: A، منبع انرژی؛ B، تعامل با اتمسفر؛ C، تعامل با سطح؛ D، سنجنده؛ E، انتقال؛ F، پردازش؛ و G، کاربرد (منبع: Canada Centre for Remote Sensing Remote Sensing)     تابش الکترومغناطیس تابش الکترومغناطیس، حاملی از انرژی الکترومغناطیس است که نوسان میدان الکترومغناطیس را در فضا یا ماده انتقال می‌دهد. تابش الکترومغناطیس دارای هر دو ویژگی حرکت موجی و ذره‌ای است.  از نقطه‌نظر موجی، تابش الکترومغناطیس را می‌توان به عنوان یک موج عرضی حاصل از یک میدان الکتریکی و یک میدان مغناطیسی در نظر گرفت که به طور عمود بر هم ارتعاش می‌کنند. تصویر2- موج الکترومغناطیس از دو مولفه الکتریکی و مغناطیسی که عمود بر هم نوسان می‌کنند، تشکیل شده است.      تابش الکترومغناطیس در خلاء با سرعت نور و در جو با سرعتی کمتر حرکت می‌کند. تابش الکترومغناطیس را در تئوری ذره‌ای می­توان به صورت فوتون یا کوانتوم به حساب آورد.   تابش الکترومغناطیس دارای چهار مشخصه فرکانس، راستای انتقال، دامنه و صفحه پلاریزاسیون است که هر کدام حاوی محتوای اطلاعاتی متفاوتی است و در سنجش از دور اهمیت زیادی دارند[4].   تابش الکترومغناطیس به صورت مجموعه پیوسته‌ای از طول موج‌ها و فرکانس‌ها از طول موج کوتاه امواج کیهانی تا طول موج بلند امواج رادیویی انجام می‌گیرد که می‌توان بر اساس فرکانس یا طول موج، طیف الکترومغناطیس را تعریف کرد. محدوده‌های طول موج دارای نام‌های مختلفی هستند که از اشعه گاما، اشعه X ، ماورای بنفش، نور مرئی، مادون قرمز، امواج رادیویی به‌ترتیب از طول موج کوتاه به بلند تشکیل می‌شوند.   تمامی این طیف قابل استفاده در سنجش از دور نیست. طول موج‌هایی که در سنجش از دور بیش از همه مورد توجه هستند، طول موج‌های مربوط به تابش مرئی، مادون قرمز و مایکروویو هستند.     تصویر 3- طیف الکترومغناطیس و کاربردهای آن     انواع سنجش از دور براساس نوع منبع انرژی مورد استفاده، سنجش از دور به دو دسته سنجش از دور فعال و سنجش از دور غیرفعال تقسیم می‌شود. سنجش از دور غیرفعال هنگامی مطرح می‌شود که یک منبع طبیعی انرژی که عمدتاً خورشید است، مورد استفاده قرار گیرند. سنجنده‌های فعال، امواجی را از خود تولید می‌کنند و با تاباندن آن به سمت هدف مورد‌نظر و دریافت بازتابش حاصل از آن، به هندسه یا ویژگی‌های هدف پی می‌برند. انواع سنجنده‌های راداری یا لیزری نمونه بارز این نوع هستند[5].   با توجه به محدوده‌های انرژی الکترومغناطیس به کار رفته و خصوصیات آنها در محدوده‌های طیفی نوری، حرارتی و مایکروویو، سنجش از دور نوری، سنجش از دور حرارتی و سنجش از دور مایکروویو مطرح می‌شوند. سنجش از دور اشعه ایکس و گاما در مقیاس محدودتری مطرح هستند.   سکوها ، سنجنده‌ها و سامانه‌های دریافت و پردازش سکوها وظیفه حمل سنجنده و سایر قسمت‌های ماهواره را بر عهده دارند. ماهواره و هواپیما دو نمونه متداول سکو­ها هستند. سکوها در دو مدار خورشیدآهنگ و زمین‌آهنگ مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب مدار سکو با توجه به هدف طراحی‌شده برای ماموریت انجام می‌شود. ماهواره‌های سنجش از دور عمدتاً در مدارهای خورشیدآهنگ قرار می‌گیرند تا زاویه بازتابش نور خورشید در نقاط مختلف زمین در تناوب‌های مختلف چرخش ماهواره ثابت باشد و از بالای هدف در زمان ثابتی عبور کنند. مدارهای زمین‌آهنگ برای کاربردهایی که به اطلاعات همزمان با توان تفکیک زمانی بالا مانند هواشناسی، نیاز است، مورد استفاده قرار می‌گیرند.     تصویر 4- سامانه‌‌های مختلف سنجنده به‌کار رفته در ماهواره‌های مختلف (منبع: Jensen, John R., 2007, Remote Sensing of the Environment: An Earth Resource Perspective)   سنجنده‌های نصب‌شده بر روی سکو­ها، جمع‌آوری اطلاعات بازتابی از پدیده‌ها را برعهده دارند. سنجنده‌ها به طور کلی، به دو دسته سامانه‌های اسکن‌کننده و غیراسکن‌کننده تقسیم می‌شوند که هرکدام ممکن است از دو دسته تصویربردار و یا غیرتصویربردار باشند. در سنجش از دور عمدتاً سنجنده‌های گروه تصویربردار که خروجی تصویر تهیه می‌کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. سنجنده‌های غیرتصویربردار برای تهیه پروفایل به کار گرفته می‌شوند. داده‌هایی که از طریق سنجنده‌ها به‌دست می‌آیند، باید ذخیره و دریافت شده و مورد پردازش قرار گیرند تا به اطلاعات مفید و قابل استفاده تبدیل شوند. ارسال داده از بستر به گیرنده‌های زمینی ممکن است بلادرنگ یا همراه با تاخیر باشد که هر یک کاربرد خاص خود را دارد.     تصویر 5- منحنی بازتاب طیفی گیاه، درصد بازتابش از پوشش گیاهی سبز را نشان می‌دهد. این منحنی کلید تفکیک پدیده‌های مختلف سطح زمین است.       توان تفکیک توان تفکیک به عنوان شاخصی که معرف دقت سنجنده در اخذ جزئیات بیشتر است، تعریف می‌شود. ماهواره‌ها و سنجنده‌ها با چهار نوع توان تفکیک شناخته می‌شوند. توان تفکیک مکانی مربوط به توان آشکارسازهای سنجنده در ارائه ابعاد پیکسل‌های خروجی کوچک‌تر است. توان تفکیک طیفی نشان­دهنده تعداد و خصوصیات باندهایی است که سنجنده در آنها به تهیه تصویر می‌پردازد. توان تفکیک زمانی به مدت زمانی اطلاق می‌شود که یک منطقه مجدداً تصویربرداری شود و به طور مستقیم به مدار سکو مرتبط است. قدرت تفکیک رادیومتریک نیز به تعداد بیت‌های حافظه اختصاص داده‌شده برای ذخیره‌سازی اطلاعات یک پیکسل اطلاق می‌شود.     تصویر 6- توان تفکیک مکانی وابسته به ابعاد پیکسل‌های زمینی است. (منبع: Jensen, John R., 2007, Remote Sensing of the Environment: An Earth Resource Perspective)   پردازش داده‌های سنجش از دور تجزیه و تحلیل تصاویر سنجش از دور از طریق متدها و تکنیک‌های پردازش تصویر شامل پردازش تصویر آنالوگ و پردازش تصویر رقومی صورت می‌گیرد. پردازش تصویر آنالوگ یا بصری بر روی کپی‌های سخت مانند عکس‌های هوایی اعمال می‌شود. در تجزیه تحلیل تصاویر از عناصر تفسیر مانند شکل، سایز، بافت، همراهی، تن، رنگ، پارالاکس، الگو، ارتفاع، سایه، مکان استفاده می‌شود. پردازش تصویر رقومی مجموعه‌ای از تکنیک‌هایی است که برای دستکاری تصاویر با رایانه استفاده می‌شود و عمدتاً شامل مراحل زیر است: پیش‌پردازش: مراحلی را که برای رفع نقایص و خطاهای تصاویر خام دریافت‌شده از سنجنده‌ها با هدف تصحیح یا جبران خطاهای سیستماتیک صورت می‌گیرد را شامل می‌شود. این مرحله شامل تصحیحات هندسی، رادیومتریک و اتمسفری است. نمایش و بارزسازی تصویر به عملیات لازم برای ارتقای کیفی تصاویر به سطحی بهتر و قابل درک به منظور استفاده از توانایی­های تحلیل چشم انسان اطلاق می‌شود. استخراج اطلاعات آخرین مرحله در به‌دست آوردن خروجی نهایی فرایند مزبور است. بعد از دو مرحله پیشین، تصاویر با استفاده از روش‌های کمّی تجزیه و تحلیل می‌شوند تا هر پیکسل به کلاس خاصی اختصاص داده شود. فرایند طبقه‌بندی، به دو صورت نظارت‌شده و نظارت‌نشده صورت می‌گیرد. بعد از تکمیل طبقه‌بندی ارزیابی، صحت طبقه‌بندی با مقایسه نمونه­هایی از تصویر با حقایق زمینی انجام می­شود. نتایج پایانی این فرایند به تصاویر، نقشه­ها، داده‌ها و گزارش‌هایی ختم می‌شود که ارائه‌دهنده اطلاعاتی در خصوص منابع داده‌، روش‌های تحلیل، خروجی و قابلیت اطمینان به آن است[6][7].   نرم‌افزارهای سنجش از دور به نظر می‌رسد که جدی‌ترین نرم‌افزار رایگان سنجش از دور، نرم افزار Chips باشد. با این وجود این نرم‌افزار، دیگر توسعه داده نمی‌شود و آخرین نسخه آن، 7/4 برای ویندوز است. تعداد زیادی از نرم‌افزارهای سنجش از دور به صورت منبع باز برای تجزیه و تحلیل داده‌های سنجش از دور چندطیفی و اَبَرطیفی از APIهای قابل برنامه‌نویسی تا نرم‌افزارهای کامل مانند GRASS موجود است. نرم‌افزار آموزشی DIPS نیز به آموزش مفاهیم پردازش تصویر در یک محیط شبیه‌سازی‌شده می‌پردازد.   نرم‌افزارهای تجاری سنجش از دور توسط شرکت‌های متعددی تهیه و توزیع می‌شوند که محصول هر کدام، نقاط ضعف و قوت خاص خود را دارد. از این میان، می‌توان به نرم‌افزارهای تخصصی سنجش از دور ENVI، PCI Geomatica ، ERDAS، ERMapper، Idrisi و Ilwis  اشاره کرد.       کاربردهای سنجش از دور اگر از کاربرد قدیمی سنجش از دور در حوزه شناسایی نظامی صرف‌نظر کنیم، سنتی‌ترین و معروف‌ترین کاربرد سنجش از دور در نقشه‌برداری و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. اصولاً اختراع هواپیما و به‌ویژه دستیابی بشر به ماهواره، دنیای نقشه‌برداری را متحول کرد. امروزه این امکان وجود دارد که دقیق‌ترین نقشه‌های جغرافیایی در حداقل زمان ممکن در مقیاس‌های محلی و جهانی تهیه شده و تغییرات آن به‌طور مداوم ثبت و ضبط شوند. با پیشرفت فناوری سنجنده‌ها و پردازش داده، سنجش از دور علاوه بر نقشه‌برداری توانست دنیای هواشناسی را نیز با جهش مواجه کند. امروزه سنجش از دور طیف بسیار وسیعی از کاربردها را پیدا کرده است.   بررسی و شناخت فضای بیکران، پایش محیط زیست، اقیانوس‌شناسی، رصد و کمک به پیشگیری و مدیریت بلایای طبیعی (سیل، زلزله، سونامی و ...)، کویرزدایی، اکتشاف و استخراج منابع زیرزمینی، امداد و نجات و رصد تغییرات آب و هوای جهان از دیگر زمینه‌های کاربردهای سنجش از دور هستند.   مراجع [1] - Williamson M., "Cambridge Dictionary of Space Technology", Cambridge University Press, First Edition, 2001. [2] - www.wikipedia.org/Remote_sensing [3] - وب‌سایت سازمان فضایی ایران [4] - "مبانی سنجش از دور"، مترجمان فرشید جاهدی ، شاهرخ فرخی، مرکز سنجش از دور، 1375. [5] - Rycroft M., "The Cambridge Encyclopedia of Space", Cambridge University Press, First Edition,1990. [6] - gisdevelopment.net [7] - حمید مالمیریان، "اصول و مبانی سنجش از دور و تعبیر و تفسیر تصاویر ماهواره‌ای"، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، چاپ دوم، 1381.

افتخاری دیگر برای ایران

امروز خوشحالم که ما هم یک سنجنده به اسم رصد به فضا اونم به دست خودمون پرتاپ کردیم و میدونیم به زودی پا فراتر از این سطح  میزاریم و جهان رو مثل همیشه انگشت به دهان میزاریم. 

متاسفانه اطلاعات دقیقی از رصد به صورت رسمی منتشر نشده و منم با اجازه از استادم آقای فاطمی از وبلاگشون (WWW.SBFATEMI.BLOGSKY.COM) این مشخصات رو به نمایش گذاشتم. 

مشخصات فنی این ماهواره که رصد نام گذاشته شده است به صورت زیر است:

وزن: 15.3 کیلوگرم

ارتفاع مدار : 260 کیلومتر ،  در حضیض و اوج 350 کیلومتر

پرید:  حدود 90 دقیقه

شیب مداری: 56 درجه

 قابلیت تصویربرداری:  تفکیک‌پذیری بهتر از 200 متر (حدود 150 متر هم ذکر شده است) در طیف مرئی

عمر:  45 روز ،  که احتمالا تا چند ماه ارتباط حفظ خواهد شد.

علاوه بر این موارد زیر برای این ماهواره ذکر شده است:

 - می‌تواند در هر شبانه روز 15 بار به دور زمین بچرخد.

- دارای رنجینگ فرستنده و کنترل دما بوده و قابلیت کنترل موقعیت خود در موقعیت اکتیو و پسیو را دارد.

- دارای پانل خورشیدی، این پانل به ماهواره رصد این ویژگی را داده تا بتواند توان خود را از خورشید بگیرد

دارای سیستم‌های مدیریت توان،  کنترل وضعیت، محموله اکتیکی، GPS، مدیریت داده و فرامین روی بورد، گیرنده و فرستنده روی بورد

ماهواره رصد به عنوان اولین نانو ماهواره دانشجویی تصویربرداری کشور که توسط اساتید و دانشجویان کشور طراحی، ساخته و تست شده است. این ماهواره در مدت زمان حدود 18 ماه تمامی مراحل طراحی، ساخت و تست کیفیت را در دانشگاه صنعتی مالک اشتر گذرانده و به سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع برای اجرای روند مراحل پرتاب تحویل شده است.

خصوصیات ایستگاههای زمینی:

چهار ایستگاه رهگیری، ایستگاه تله‌متری و فرمان، ایستگاه مرکزی و ایستگاه متحرک، عملیات رهگیری، هدایت و کنترل و دریافت اطلاعات از ماهواره‌بر سفیر «رصد» را برعهده دارند که آنها نیز با موفقیت عملیات خود را انجام داده و به کار خود ادامه می‌دهند. این ایستگاهها عبارتند از:

ایستگاه رهگیری، وظیفه رهگیری ماهواره بر سفیر رصد در کل مسیر پرتاب و رهگیری ماهواره و دریافت اطلاعات مداری در زمان استقرار ماهواره در مدار را بر عهده دارد.

ایستگاه تله متری و فرمان با استفاده از اطلاعات دریافتی از ایستگاه های رهگیری، ماهواره را رهگیری می کند و وظیفه دریافت و ارسال اطلاعات تله متری از ماهواره را انجام می دهد.

ایستگاه مرکزی با استفاده از اطلاعات دریافتی، وظیفه هدایت و کنترل ماهواره و ماهواره بر و همچنین کنترل تله متری و فرمان ماهواره را بر عهده دارد.

 ایستگاه متحرک دریافت ماهواره رصد:  این ایستگاه به منظور دریافت اطلاعات از ماهواره رصد طراحی و ساخته شده است. ایستگاه؛ متحرک است و زمان استقرار و آماده به کار شدن کمتر از یک ساعت می باشد و قابلیت دریافت، مشاهده و ذخیره تصاویر ارسالی از ماهواره رصد را دارد.

توپولوژی و ساختار ایستگاه های زمینی رصد به گونه ای طراحی و پیاده سازی شده است که بیشترین دسترسی به ماهواره را برای دریافت اطلاعات و ارسال فرامین کنترلی فراهم کرده است به گونه ای که به طور متوسط حدود 110 دقیقه در شبانه روز ماهواره در حوزه دید ایستگاه های زمینی قرار دارد. 

 

خصوصیات ماهواره بر حامل رصد:

طول این ماهواره‌بر 22 متر، قطر آن 1.25متر و وزن آن 26 تن است.

عملیات موتور اول و جدایش آن، عملیات موتور دوم، خارج شدن ماهواره‌بر از جو غلیظ، رسیدن به سرعت مورد نظر و جدایش ماهواره از ماهواره‌بر مراحلی بودند که در این پرتاب با موفقیت انجام شد.

ماهواره بر سفیر رصد برای اجرای مأموریت خود پس از پرتاب مراحل زیر را طی می کند:

1- پس از اتمام کار موتور مرحله اول جدایش مرحله اول انجام شده و مرحله دوم ماهواره بر به حرکت خود ادامه می دهد

2-  با خارج شدن ماهواره بر از جو غلیظ، قبل از جدایش ماهواره، پوشش ماهواره جدا می شود و زمینه را برای قرار گرفتن ماهواره در مدار مهیا می کند.

3- در ادامه پس از رسیدن سرعت ماهواره بر به سرعت مورد نظر، جدایش ماهواره صورت گرفته، ماهواره در مدار تعیین شده قرار می گیرد.

برقراری ارتباط با ایستگاههای زمینی، تصویربرداری از زمین و ارسال تصاویر به همراه اطلاعات تله‌متری به ایستگاههای زمینی از مهم‌ترین مأموریت‌های این ماهواره ذکر شده است.

کوچکی ابعاد و جرم ماهواره رصد یک که از جمله الزامات سیستمی در تعریف طرح (به منظور اطمینان از امکان پذیری پرتاب و دستیابی به حداکثر ارتفاع مداری ممکن) بوده است، به گونه ای که با وجود محدودیت های هندسه و جرم، اغلب زیرسیستم های اصلی یک ماهواره بزرگ در ماهواره رصد یک وجود دارد.

دستاوردهای مهم پروژه رصد به صورت زیر عنوان شده اند:

- دستیابی به دانش و فناوری طراحی، ساخت و تست ماهواره (نخستین بار در کشور)

- دستیابی به فناوری سنجش از دور و تصویربرداری از زمین به وسیله ماهواره (نخستین بار در کشور)

- توسعه فناوری های جدید ازجمله تولید تون در محیط مداری، تعیین و کنترل وضعیت ترکیبی (فعال و غیرفعال)، ساخت صفحات و حسگرهای خورشیدی، ساخت بوم گرادیان جاذبه (تمامی موارد، نخستین بار در کشور)

- توسعه زیرساخت های کارگاهی و آزمایشگاهی برای ساخت و مونتاژ و انجام دادن تست های عملکردی و محیطی برای ماهواره های کوچک

- ایجاد بسترهای نرم افزاری و توسعه نیروی انسانی برای طراحی، ساخت و تست ماهواره

- دستیابی به شبکه ایستگاه های زمینی کنترل و ارسال و دریافت تصویر.

این پروژه همچنین بستر مناسبی را برای ایجاد منظومه ماهواره ای عملیاتی به عنوان یکی از بهینه ترین راهبردها برای دستیابی به فضا فراهم کرده است.

معرفی سازمان جغرافیایی

نام «جغرافیایی» گستره فعالیت و خدمات سازمان جغرافیایی از بدو تاسیس تا کنون را مشخص می نماید.
در سال 1300 هجری شمسی سنگ بنای یک ارگان رسمی نقشه برداری یعنی تشکیل شعبه نقشه برداری و نقشه کشی  گذارده شد و در سیر تحول و متناسب با نیاز، ماموریتها و وظایف سازمانی به دایره جغرافیایی، اداره جغرافیایی، سازمان جغرافیایی کشور و سازمان جغرافیایی  تغییر نام یافته است.
سازمان جغرافیایی  به منظور دستیابی سریع و دقیق به اطلاعات جغرافیایی کشور و سایر مناطق مورد نیاز  تلاش گسترده ای را در به روز درآوردن دانش فنی نیروی انسانی، مدرنیزه نمودن خط تولید و ارائه خدمات، همگام با مراکز پیشرفته نقشه برداری داشته و در این مسیر گام برمیدارد.
سازمان جغرافیایی با بیش از سه ربع قرن تجربه در تهیه نقشه های پوششی و انجام کلیه فعالیتهای نقشه برداری و جغرافیایی، هماهنگ با پیشرفتهای علمی و فنی جهان، آمادگی کامل ارائه خدمات گوناگون در زمینه های مختلف علوم و فنون جغرافیایی، دورسنجی و نقشه برداری را دارا می باشد.
چکیده توانمندیهای سازمان
طراحی و برنامه ریزی و نظارت کلیه فعالیتهای نقشه برداری در مقاسهای پوششی و موردی
طراحی پرواز و عکسبرداری هوایی در مقیاسهای مختلف (مقیاسهای پوششی، موردی و شهری)
طراحی، اجراء و نظارت عملیات ژئودزی ماهواره ای و کلاسیک
انجام عملیات ترازیابی دقیق
انجام عملیات فتوگرامتری
انجام عملیات تعبیر و تفسیر تصاویر هوایی و ماهواره ای
فرآیند تصاویر ماهواره ای و تصحیحات هندسی
بازنگری نقشه های قدیمی با روشهای مختلف بهره برداری از تصاویر ماهواره ای و عکسبرداری هوایی
انجام فعالیتهای طبقه بندی و گویا نمودن عکسهای هوایی
تهیه نقشه های موضوعی
اجرای کلیه مراحل کارتوگرافی
تهیه و چاپ نقشه های عکسی (با استفاده از عکسهای هوایی و تصاویر ماهواره ای)
گردآوری،‌ تهیه،‌ تدوین و چاپ اطلاعات جغرافیایی
طراحی و چاپ (شامل: حروفچینی، طراحی، مونتاژ،‌ لیتوگرافی و چاپ)‌ انواع کتاب و نشریات علمی و فنی
انجام فعالیتهای مختلف در ارتباط با ایجاد بانک اطلاعات جغرافیایی  GIS
طراحی و اجرای عملیات هیدروگرافی
تهیه و ساخت انواع نقشه های برجسته در مقیاسهای مختلف
تهیه و ساخت انواع ماکت از تاسیسات و تجهیزات و عوارض طبیعی زمین
طراحی و تبدیل کلیه دستگاههای فتوگرامتری از سیستم کلاسیک (آنالوگ) به سیستم تحلیلی و دیجیتالی
برگزاری دوره های مختلف (نظری و عملی) پیشرفته مهندسی نقشه برداری، دورسنجی و علوم جغرافیایی